برنامه «بهاضافه ورزش» شبكه رادیویی ورزش با تمركز بر نقش «مدیر برنامه/ایجنت» در فوتبال، تمایز آن با «دلال» و پیامدهای نفوذ واسطهها، مجموعهای از هشدارها، ادعاها و راهكارهای اجرایی را مطرح كرد؛ از قیمتسازی و پكیجفروشی بازیكن تا ضرورت ایجاد سازوكارهای حقوقی و مدیریتی برای كنترل بازار نقلوانتقالات.
به گزارش رادیو ورزش؛ در تازهترین قسمت برنامه «بهاضافه ورزش» كه به بررسی نقش مدیر برنامهها در فوتبال اختصاص داشت، مجری برنامه با تعریف كاركردهای حرفهای ایجنتها، نسبت به خلط این نقش با دلالی و گسترش نفوذ واسطهها در تصمیمهای نقلوانتقالاتی هشدار داد. این برنامه با گفتوگو با امیر عابدینی، مدیر باسابقه فوتبال، و مجتبی فریدونی، مدیرعامل سابق باشگاه ذوبآهن، تلاش كرد ابعاد مختلف این موضوع را بر اساس تجربههای میدانی واكاوی كند.
در ابتدای برنامه، مجری با تشریح تفاوت مدیر برنامه و دلال، تأكید كرد مدیر برنامه باید مسئول مذاكرههای حقوقی، مالی و مشاورهای بازیكن یا مربی باشد؛ اما در سالهای اخیر، با افزایش مبالغ نقلوانتقالات، نقش برخی ایجنتها از مشاور به تصمیمگیرنده بازار تغییر كرده است. به گفته مجری، این تغییر نقش در مواردی به «پكیجفروشی بازیكن» انجامیده؛ روشی كه در آن باشگاه برای جذب یك بازیكن شاخص، ناچار به جذب بازیكن دیگری نیز میشود و تركیب تیمها نه بر مبنای نیاز فنی، بلكه بر اساس منافع واسطهها شكل میگیرد.
امیر عابدینی در گفتوگوی خود با برنامه، شكلگیری واسطهها را به دوره انتقال بازیكنان ایرانی به خارج از كشور نسبت داد و گفت برخی از این روابط در ابتدا بر پایه همراهی شكل گرفت، اما بهتدریج به سوءاستفاده از بازیكنان انجامید. او با اشاره به تعقیب بازیكنان جوان و گرفتن رضایت از والدین، نسبت به نبود مكانیسمهای حقوقی و نظارتی هشدار داد و تأكید كرد كه در فقدان دفاتر حقوقی پاسخگو، بازیكنان عملاً تحت كنترل مدیر برنامه قرار میگیرند.
این كارشناس فوتبال، پیامدهای این روند را زیان برای باشگاهها و افت مسیر حرفهای بازیكنان دانست و افزود نبود دفتر حقوقی قوی برای تأیید قراردادها، زمینهساز اختلافها و سوءتفاهمها شده است. عابدینی در ادامه، راهكار كوتاهمدت را جایگزینی واسطهها با دفاتر حقوقی و افزایش آگاهی بازیكنان از حقوق خود عنوان كرد و در افق بلندمدت، بر ضرورت نظارت حقوقی فدراسیون فوتبال و فعالسازی اتحادیه فوتبال تأكید داشت.
در بخش دیگری از برنامه، موضوع اثرگذاری واسطهها بر نتایج مسابقات و پیوند آن با شرطبندی مطرح شد. هرچند این ادعاها در قالب پرسش و هشدار بیان شد، اما حساسیت موضوع باعث شد مجری و میهمانان بر لزوم تقویت نظارت و شفافیت تأكید كنند.
مجتبی فریدونی، مدیرعامل سابق ذوبآهن، با تفكیك ایجنتهای دارای مجوز از افراد فاقد مجوز، گفت بخش بزرگی از بازار نقلوانتقالات فوتبال ایران در اختیار كسانی است كه صلاحیت حرفهای ندارند. به گفته او، قیمتسازی زمانی تشدید میشود كه مدیران باشگاهها با این افراد همراهی كنند و همین همراهی، به افزایش غیرواقعی قیمتها منجر شده است.
فریدونی در ادامه، تجربه مدیریتی خود را تشریح كرد و از تشكیل «كمیته نقلوانتقالات» در دوران مسئولیتش سخن گفت؛ كمیتهای متشكل از مدیرعامل، مدیر حقوقی، مدیر مالی، مدیر ورزش قهرمانی و حراست كه همه مذاكرات و قراردادها را بهصورت جمعی بررسی میكرد. او تأكید كرد این سازوكار نهتنها روند كار را كند نكرد، بلكه امكان هرگونه تخلف، زدوبند و فشار یكطرفه را كاهش داد و به عقد قراردادهای منطقیتر انجامید.
این مدیر سابق باشگاه ذوب آهن اصفهان با اشاره به قوانین فیفا درباره مدت قرارداد ایجنتها و تعداد بازیكنان تحت پوشش، گفت در عمل، این ضوابط بهطور كامل رعایت نمیشود و همین خلأ نظارتی، به تداوم نفوذ واسطهها دامن زده است. با این حال، او تأكید كرد همراهی مدیران با ایجنتها لزوماً به معنای فساد نیست و در برخی موارد، رقابت باشگاهها برای جذب بازیكن، امتیازدهی را اجتنابناپذیر میكند.
در جمعبندی برنامه، مجری با تأكید بر اینكه نقش اصلی مدیر برنامه باید دفاع از حقوق بازیكن و مربی در برابر باشگاه، اسپانسر و رسانهها باشد، تصریح كرد آنچه امروز در فوتبال ایران مشاهده میشود، فاصله گرفتن بخشی از این نقش از كاركرد حرفهای و حركت به سمت منافع شخصی است؛ مسیری كه به گفته كارشناسان، بدون اصلاح ساختارهای حقوقی، مدیریتی و نظارتی، ادامه خواهد داشت.
